Δίκτυα Υπολογιστών Κεφάλαιο 24 – Πρότυπο Η.323

Δημοσιεύτηκε από τον/την codebrakes στις

Δίκτυα Υπολογιστών
Κεφάλαιο 24 - Πρότυπο Η.323

Εισαγωγή στο πρότυπο H.323

Το πρότυπο H.323 είναι μια τυποποίηση από τον Οργανισμό Τομέα Τυποποίησης Τηλεπικοινωνιών (Telecommunication Standardization Sector – ITU) όπου ορίζονται τα πρωτόκολλα τα οποία παρέχουν ποιότητα υπηρεσιών (QoS) για τοπικά δίκτυα (LANs) τα οποία δεν μπορούν να εγγυηθούν αντίστοιχες υπηρεσίες. Με απλά λόγια επιτρέπει σε τηλέφωνα που ανήκουν στο δημόσιο τηλεφωνικό δίκτυο να επικοινωνούν με υπολογιστές που είναι διασυνδεδεμένοι στο διαδίκτυο. Στο πρότυπο H.323 διαχειρίζεται ο έλεγχος σηματοδοσίας, τον πολυμεσικών δεδομένων όπως και την μεταφορά αυτών. Τέλος περιγράφονται πρωτόκολλα, μέθοδοι καθώς και δικτυακά στοιχεία τα οποία εγκαθιδρύουν πολυμεσικές συνδέσεις απ’ άκρο σε άκρο (point-to-point) μεταξύ δύο τερματικών και πολλαπλών συνόδων (multipoint conferences) όταν πρόκειται τρείς οντότητες και πάνω.

Αρχιτεκτονική του H.323

Το H.323 είναι ένα πρότυπο που σχεδιάστηκε από το ITU και επιτρέπει σε τηλέφωνα που ανήκουν στο δημόσιο τηλεφωνικό δίκτυο να επικοινωνούν με υπολογιστές που είναι διασυνδεδεμένοι στο διαδίκτυο. Η παραπάνω εικόνα αποτυπώνει την γενική αρχιτεκτονική του πρωτοκόλλου. Όπως έχουμε αναφέρει στα προηγούμενα κεφάλαια μια πύλη δικτύου (gateway) συνδέει ένα LAN στο διαδίκτυο. Η πύλη δικτύου (gateway) στο παράδειγμα μας κάνει ακριβώς το ίδιο, δηλαδή μετατρέπει τα μηνύματα του τηλεφωνικού δικτύου σε μηνύματα κατάλληλα για να μεταδοθούν στο διαδίκτυο. Ο εξυπηρετητής gatekeeper στα τοπικά δίκτυα αναλαμβάνει τον ρόλο της καταχωρίσεως όπως ακριβώς και ο εξυπηρετητής registrar που αναφέραμε στο πρωτόκολλο SIP.

Πρότυπο H.323 – τερματικά

Τα τερματικά είναι επί της ουσίας οι πελάτες (clients) σε ένα LAN δίκτυο οι οποίοι παρέχουν διμερής πολυμεσικές επικοινωνίες. Όλα τα τερματικά πρέπει να είναι σε θέση να υποστηρίζουν επικοινωνίες φωνής πραγματικού χρόνου, το video και τα πολυμεσικά δεδομένα είναι προαιρετικά. Το H.323 αποτελεί πλέον το πιο διαδεδομένο πρότυπο για την επόμενη γενιά διαδικτυακών τηλεφώνων, διάσκεψης ήχου και video. Όλα τα τερματικά H.323 πρέπει να είναι σε θέση να υποστηρίζουν το H.245, το οποίο χρησιμοποιείται για την διαπραγμάτευση χρήσης των καναλιών όπως και των δυνατοτήτων τους. Επίσης είναι απαραίτητα: το Q.931 για κλίση σηματοδοσίας και εγκαθίδρυσης συνδέσεως, το πρωτόκολλο RAS (Registration/Admission/Status) για την επικοινωνία με έναν Gatekeeper, καθώς και RTP/RTCP για τον συγχρονισμό πακέτων ήχου και video.

Πρότυπο H.323 – πύλες δικτύου (gateways)

Μια πύλη δικτύου (gateway) είναι ένα προαιρετική οντότητα σε μια H.323 διάσκεψη. Οι πύλες δικτύου (gateways) παρέχουν πολλές υπηρεσίες, η πιο γνωστή είναι η μετατροπή λειτουργιών μεταξύ των κόμβων μιας H.323 διάσκεψης προς άλλους τύπους τερματικών. Αυτή η λειτουργία περιλαμβάνει μετατροπή μεταξύ διαφορετικών τύπων μετάδοσης (π.χ. Η.255 σε Η.221) και την αντίστοιχη επικοινωνία μεταξύ αυτών. Γενικά ο σκοπός της πύλης δικτύου (gateway) το πρότυπο H.323 είναι να αντικατοπτρίζει τα χαρακτηριστικά ενός LAN κόμβου προς έναν PSTN κόμβο και ανάστροφα. Η κύριες εφαρμογές που μια πύλη δικτύου αναλαμβάνει είναι:

  • Εγκαθίδρυση σύνδεσης με αναλογικά PSTN τερματικά.
  • Εγκαθίδρυση σύνδεσης με απομακρυσμένα H.320 τερματικά που βασίζονται πάνω σε ISDN συνδέσεις.
  • Εγκαθίδρυση σύνδεσης με απομακρυσμένα H.324 τερματικά πάνω σε δίκτυα PSTN

Οι πύλες δικτύου (Gateways) δεν είναι απαραίτητες αν δεν χρειάζονται συνδέσεις με άλλα εξωτερικά δίκτυα καθότι οι κόμβοι μπορούν να επικοινωνήσουν με άλλα τερματικά στο ίδιο τοπικό δίκτυο – LAN. Τα τερματικά επικοινωνούν με τις πύλες δικτύου (gateways) χρησιμοποιώντας τα πρωτόκολλα H.245 και Q.931. Με τους κατάλληλους μετατροπείς οι πύλες δικτύου Η.323 (H.323 gateways) μπορούν να υποστηρίξουν τερματικά που χρησιμοποιούν H.310, H.321, H.322, και V.70.

Πρότυπο H.323 – Gatekeepers

Ο gatekeeper είναι το πιο σημαντικό στοιχείο σε ένα H.323 δίκτυο. Ενεργεί ως κέντρο αναφοράς για όλες τις κλήσεις εντός του δικτύου του και παρέχει υπηρεσίες διαχείρισης κλήσης για τους εγγεγραμμένους των κόμβων. Πέραν των άλλων, ένας H.323 gatekeeper ενεργεί ως εικονικός μεταγωγέας. Οι Gatekeepers εκτελούν δύο σημαντικούς λειτουργικούς ελέγχους κλήσεων. Η πρώτη είναι η επίλυση διευθύνσεων (address translation) για LAN τερματικών ονομάτων και gateways σε IP ή IPX διευθύνσεις όπως αυτό ορίζεται στο RAS πρωτόκολλο.

Η δεύτερη λειτουργία αφορά την διαχείριση του εύρους ζώνης που και αυτή έχει υλοποιηθεί στο RAS πρωτόκολλο. Για παράδειγμα, αν κάποιος διαχειριστής δικτύου έχει ορίσει κάποιο όριο threshold για τον αριθμό των ταυτόχρονων διασκέψεων σε ένα τοπικό LAN, τότε ο Gatekeeper είναι σε θέση να απορρίψει την δημιουργία οποιασδήποτε σύνδεσης όταν αυτές φτάσουν το όριο του threshold. Αυτό συμβαίνει διότι πρέπει να γίνεται σωστή κατανομή του διαθέσιμου εύρους ζώνης έτσι ώστε να μην εξυπηρετείται μόνο η διάσκεψη αλλά κι άλλες υπηρεσίες όπως e-mail, μεταφορά αρχείων και άλλων πρωτοκόλλων που εκτελούνται πάνω σε ένα LAN. Τα τερματικά, πύλες δικτύου (Gateways) και MCUs διαχειρίζονται από έναν και μοναδικό gatekeeper σε ένα LAN όπου αυτό αναφέρεται κι ως H.323 zone.

Μια προαιρετική, αλλά χρήσιμη υπηρεσία ενός gatekeeper είναι η δυνατότητα να δρομολογεί τις κλίσεις που πραγματοποιούνται στο H.323. Δρομολογώντας μια κλίση μέσω ενός gatekeeper μπορεί αυτή να ελέγχεται με πιο αποτελεσματικό τρόπο.

Οι ISPs χρειάζονται επίσης αυτήν την δυνατότητα προκειμένου να χρεώσουν τις H.323 κλήσεις. Αυτή η υπηρεσία μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για να ανακατευθύνουμε το μονοπάτι δρομολόγησης μιας κλήσης προς έναν άλλον κόμβο σε περίπτωση που ο ήδη υπάρχον κόμβος είναι μη διαθέσιμος. Ένας Gatekeeper δεν είναι απαραίτητος σε ένα H.323 δίκτυο, παρόλα η ύπαρξη του βοηθά τα τερματικά έτσι ώστε να κάνουν χρήση των υπηρεσιών του gatekeeper (όπως επίλυσης διευθύνσεως, έλεγχο αποδοχής, διαχείρισης bandwidth κλπ). Παρακάτω ακολουθεί ένας αναλυτικός πίνακας με όλες τις κύριες λειτουργίες ενός gatekeeper.

Απαιτούμενες λειτουργίες ενός gatekeeper
Επίλυση διευθύνσεων
(Address Translation)
Μεταφράζει H.323 IDs (όπως για παράδειγμα user1@codebrakes.gr) και E.164 αριθμούς (κανονικοί αριθμοί τηλεφώνου π.χ. 210450276)σε IP διευθύνσεις χρησιμοποιώντας έναν πίνακα ο οποίος ανανεώνεται μόνο με μηνύματα εγγραφής.

Έλεγχος αποδοχής
(Admissions Control)
Ελέγχει την εξουσιοδότηση ενός τερματικού σε ένα Η.323 δίκτυο. Για να επιτευχθεί αυτό ο gatekeeper χρησιμοποιεί τα ακόλουθα μηνύματα αίτησης αποδοχής:

:
  1. Ελέγχου (Admission Request - ARQ)

  2. Επιβεβαίωσης (Admission Confirm - ACF)

  3. Επιβεβαίωσης (Admission Confirm - ACF)

Έλεγχος εύρους ζώνης
(Bandwidth Control)
Εφαρμόζει διαχείριση του εύρους ζώνης (Bandwidth) των τερματικών και για να επιτευχθεί αυτό ο gatekeeper χρησιμοποιεί τρία H.225 RAS μηνύματα:
  1. Αίτησης εύρους ζώνης (Bandwidth Request - BRQ)

  2. Επιβεβαίωση αίτησης εύρους ζώνης (Bandwidth Confirm - BCF)

  3. Απόρριψης αίτησης εύρους ζώνης (Bandwidth Reject - BRJ)

Έλεγχος ζώνης
(Zone Management)

Ένας gatekeeper παρέχει έλεγχο ζώνης για όλους τους καταγεγραμμένους κόμβους αυτής της ζώνης. Για παράδειγμα, ο έλεγχος ενός τερματικού και διεργασίας εγγραφής.
Εξουσιοδότηση κλήσεως
(Call Authorization)
Με αυτήν την επιλογή ένας gatekeeper μπορεί να εφαρμόσει περιορισμένη πρόσβαση σε συγκεκριμένα τερματικά ή πύλες δικτύου (gateways).
Διαχείριση κλήσεως
(Call Management)
Με αυτήν την επιλογή, ένας gatekeeper μπορεί να διατηρεί μια ενεργή πληροφορία κλήσης και να την χρησιμοποιήσει έτσι ώστε να εντοπίσει ποια τερματικά είναι απασχολημένα ή να ανακατευθύνει τις κλήσεις.
Διαχείριση εύρους ζώνης
(Bandwidth Management)
Με αυτήν την επιλογή, ένας gatekeeper μπορεί να απορρίψει τον έλεγχο αποδοχής όταν το απαιτούμενο εύρος ζώνης δεν είναι διαθέσιμο.
Διαχείριση σηματοδοσίας κλήσεως
(Call Control Signaling)
Με αυτήν την επιλογή ένας gatekeeper μπορεί να δρομολογήσει μηνύματα σηματοδοσίας κλήσεως μεταξύ διαφορετικών H.323 τερματικών χρησιμοποιώντας το μοντέλο GKRCS (Gatekeeper-Routed Call Signaling). Εναλλακτικά, επιτρέπει σε άλλα τερματικά να στείλουν απευθείας μεταξύ τους μηνύματα σηματοδοσίας κλήσεως H.225.

Κύριες λειτουργίες ενός gatekeeper


Οι gatekeepers αναγνωρίζουν τους παρακάτω τύπου τερματικών ονομάτων:

  • H.323 IDs τα οποία είναι αυθαίρετες, case-sensitive συμβολοσειρές κειμένου.
  • E.164 διευθύνσεις, οι οποίες είναι τηλεφωνικοί αριθμοί.

Αν ένα H.323 δίκτυο αναπτύξει εσωτερική επικοινωνία, κάθε τερματικό θα πρέπει να έχει τουλάχιστον ένα κατάλληλο e-mail στο H.323 αναγνωριστικό του (για παράδειγμα user@codebrakes.com). Προφανώς για να επικοινωνήσουν ένα τερματικό κι ένας gatekeeper πρέπει να βρίσκονται εντός του ίδιου domain (π.χ. codebrakes.gr).

Αποτύπωση ενός H.323 Zone
Gatekeeper σε ένα H.323 δίκτυο

Στοίβα πρωτοκόλλων του H.323

Η στοίβα πρωτοκόλλων χωρίζεται σε τρείς κύριες περιοχές ελέγχου οι οποίες είναι:

  1. RAS σηματοδοσία (H.225).
  2. Διαχείριση και εγκαθίδρυση κλήσεως (H.225).
  3. Έλεγχος δεδομένων και μεταφοράς σηματοδοσίας (H.245)
Οι τρείς κύριες περιοχές ελέγχου σε ένα H.323 δίκτυο

Η.225 RAS Σηματοδοσία: Το RAS είναι ένα πρωτόκολλο σηματοδοσίας που χρησιμοποιείται μεταξύ gateways και gatekeepers. Το πρωτόκολλο RAS χρησιμοποιεί UDP αυτοδύναμα πακέτα όπως επίσης και τις UDP θύρες 1719 (για H.225 RAS μηνύματα) όπως και την θύρα 1718 (για multicast εύρεση του gatekeeper).


Έλεγχος σηματοδοσίας κλήσεως (H.225): Ο έλεγχος σηματοδοσίας κλήσεως (H.225) χρησιμοποιείται για να εγκαθιδρυθούν συνδέσεις μεταξύ των διάφορων Η.323 τερματικών. Στο ITU πρότυπο H.225 περιγράφετε η χρήση και η υποστήριξη μηνυμάτων σηματοδοσίας Q.931. Ένα αξιόπιστο (χρήση του TCP) κανάλι ελέγχου σηματοδοσίας δημιουργείται σε ένα IP δίκτυο χρησιμοποιώντας την TCP θύρα 1720. Αυτή η θύρα εκκινεί κλήση ελέγχου μηνυμάτων Q.931 για τον σκοπό της σύνδεσης, συντήρησης και αποσύνδεσης των κλήσεων. Όταν ένας gatekeeper είναι παρόν σε ένα δίκτυο, ανταλλάσσονται H.225 μηνύματα εγκαθίδρυσης κλήσεως, μέσω σηματοδοσίας απευθείας κλήσεως ή με την χρήση του GKRCS. Η μέθοδος που θα χρησιμοποιηθεί αποφασίζεται από έναν gatekeeper κατά την διαδικασία της αποδοχής ανταλλαγής RAS μηνυμάτων. Αν δεν υπάρχει ένας gatekeeper σε ένα δίκτυο τότε, τα Η.225 μηνύματα ανταλλάσσονται κατευθείαν μεταξύ των κόμβων.


Έλεγχος δεδομένων και μεταφοράς σηματοδοσίας (H.245): Το H.245 διαχειρίζεται τα απ άκρο σε άκρο μηνύματα ελέγχου μεταξύ των διάφορων H.323 οντοτήτων. Το H.245 αναλαμβάνει την εγκαθίδρυση λογικών καναλιών για μετάδοση ήχου, video, δεδομένων και πληροφορίες ελέγχου καναλιού. Χρησιμοποιείται για την διαπραγμάτευση χρήσης καναλιών και το κάνει αυτό εφαρμόζοντας τις παρακάτω δυνατότητες:

  1. Έλεγχο ροής (flow control).
  2. Δυνατότητες συναλλαγής μηνυμάτων.
Στοίβα πρωτοκόλλων του H.323

H.225 RAS σηματοδοσία: Gatekeepers και gateways

  1. Εύερεση gatekeeper (RAS): Είναι οι διαδικασίες που εφαρμόζουν τα διάφορα H.323 τερματικά ή πύλες δικτύου προκειμένου να βρουν τους gatekeepers που ανήκουν στην δική τους ζώνη.
  2. Αυτόματη εύρεση gatekeeper: Αν ένα τερματικό H.323 δεν γνωρίζει τον gatekeeper μπορεί να στείλει μια αίτηση Gatekeeper (GRQ). Αυτή η αίτηση είναι επί της ουσίας είναι ένα UDP datagram το οποίο προωθείται προς την θύρα 1718 και μεταδίδεται με την τεχνική multicast με την multicast group διεύθυνση 224.0.1.41. Ένας ή μερικοί gatekeepers μπορούν να απαντήσουν σε αυτήν την αίτηση είτε θετικά (στέλνοντας ένα μήνυμα GCF – Gatekeeper Confirmation) είτε αρνητικά (στέλνοντας ένα μήνυμα GRJ – Negative Gatekeeper Reject). Ένα μήνυμα απόρριψης περιέχει τον λόγο αυτής της απόφασης και μπορεί να περιέχει επιλεκτικά στοιχεία όπως πληροφορίες για άλλους αντίστοιχους gatekeepers. Η αυτόματη εύρεση δίνει την δυνατότητα σε ένα τερματικό να ανακαλύψει των gatekeeper του με την τεχνική multicast χρησιμοποιώντας ένα μήνυμα GRQ – Gatekeeper Request.
    Επειδή τα τερματικά δεν χρειάζονται ρυθμισμένοι με στατικό τρόπο (για επικοινωνία με gatekeepers), αυτή η μέθοδος έχει λιγότερο διαχειριστικό φόρτο. Ένας gatekeeper απαντάει με τα μηνύματα GCF ή GRJ. Επιπλέον ένας gatekeeper μπορεί να ρυθμιστεί έτσι ώστε να απαντάει σε συγκεκριμένα υποδίκτυα. Αν ένας gatekeeper δεν είναι διαθέσιμος, τότε η πύλη δικτύου (gateway) επιχειρεί συνεχόμενες προσπάθειες έτσι ώστε να έρθει σε επαφή με κάποιον gatekeeper. Αν μια πύλη δικτύου βρει ότι ένας gatekeeper είναι εκτός σύνδεσης, τότε σταματάει να δέχεται νέες κλήσεις και προσπαθεί να βρει έναν gatekeeper χωρίς βέβαια αυτό να επηρεάζει τις ήδη ενεργές κλήσεις.

Στον παρακάτω πίνακα εξηγούνται οι διάφοροι τύποι των RAS μηνυμάτων εύρεσης gatekeeper:

RAS μηνύματα εύρεσης gatekeeper
GRQ
(Gatekeeper_Request)
Ένα μήνυμα το οποίο στέλνεται από ένα τερματικό προς έναν gatekeeper
GCF
(Gatekeeper_Confirm)
Απαντητικό μήνυμα που στέλνεται από έναν gatekeeper προς ένα τερματικό και υποδεικνύει την IP διεύθυνση RAS καναλιού ενός Gatekeeper.
GRJ
(Gatekeeper_Reject)
Απαντητικό μήνυμα που στέλνεται από έναν gatekeeper προς ένα τερματικό για να ενημερώσει το δεύτερο ότι η αίτηση του για εγγραφή. Αυτό συμβαίνει συνήθως λόγω εσφαλμένης ρύθμισης του gateway ή του gatekeeper.

H.225 RAS σηματοδοσία: Δημιουργία και ακύρωση εγγραφής

Η εγγραφή είναι η διαδικασία κατά την οποία οι πύλες δικτύου (gateways), τερματικά και/ή τα MCU’s εντάσσονται εντός μια H.323 ζώνης και ενημερώνουν τον gatekeeper για την IP διεύθυνση τους όπως και για το αντίστοιχο όνομα – alias τους. Η εγγραφή λαμβάνει χώρα όταν ξεκινήσει η διεργασία εύρεσης του gatekeeper. Κάθε πύλη δικτύου (gateway) μπορεί να εγγραφεί σε έναν και μόνο ενεργό gatekeeper και υπάρχει μόνο ένας ενεργός gatekeeper εντός μιας H.323 ζώνης.

Οι πύλες δικτύου στο H.323 εγγράφονται με ένα H.323 ID (e-mail ID) ή με μια διεύθυνση Ε.164, για παράδειγμα:

Email-ID (H.323 ID): user@codebrakes.gr

E.164 Address:2810555878

Στον παρακάτω πίνακα εξηγούνται οι διάφοροι τύποι των RAS μηνυμάτων εγγραφής και διαγραφής:

RAS μηνύματα εγγραφής και διαγραφής
RRQ
(Registration_Request)
Μήνυμα που στέλνεται από ένα τερματικό προς έναν gatekeeper για αίτηση εγγραφής
RCF
(Registration_Confirm)
Απαντητικό μήνυμα από έναν gatekeeper όπου επιβεβαιώνει στο τερματικό για την εγγραφή του
RRJ
(Registration_Reject)
Απαντητικό μήνυμα από έναν gatekeeper όπου ενημερώνει το τερματικό για την αποτυχία εγγραφής του.
URQ
(Unregister_Request)
Μήνυμα που στέλνεται από ένα τερματικό ή gatekeeper για ακύρωση της διαδικασίας εγγραφής.
UCF
(Unregister_Confirm)
Μήνυμα που στέλνεται από ένα τερματικό ή gatekeeper για απεγγραφή.
URJ
(Unregister_Reject)
Μήνυμα που υποδεικνύει ότι ένα τερματικό δεν έχει προ-καταχωρηθεί σε κάποιον gatekeeper

H.225 RAS σηματοδοσία: Μηνύματα αποδοχής

Τα μηνύματα αποδοχής ανταλλάσσονται μεταξύ τερματικών και gatekeepers και παρέχουν την βάση για τεχνικές όπως αποδοχές κλήσεων και έλεγχο εύρους ζώνης. Οι Gatekeepers μπορούν να παρέχουν εξουσιοδοτημένη πρόσβαση σε H.323 δίκτυα με την τεχνική αίτησης μηνύματος επιβεβαίωσης ή απόρριψης. Παρακάτω ακολουθεί ένας πίνακας με όλους τους τύπους αποδοχής RAS μηνυμάτων.

RAS μηνύματα Αποδοχής
ARQ
(Admission_Request)
Αυτό το μήνυμα αίτησης στέλνεται από ένα τερματικό όταν επιθυμεί να πραγματοποιήσει μια κλίση
ACF
(Admission_Confirm)
Αυτό το μήνυμα στέλνεται από έναν gatekeeper για την αποδοχή της κλήσης και περιέχει την IP διεύθυνση της πύλης δικτύου ή του gatekeeper.
ARJ
(Admission_Reject)
Αυτό το μήνυμα στέλνεται όταν ένας gatekeeper απορρίπτει την αίτηση ενός τερματικού για εγκαθίδρυση κλήσης.

H.225 RAS σηματοδοσία: Μηνύματα αίτησης τοποθεσίας

Τα μηνύματα αίτησης τοποθεσίας ανταλλάσσονται συχνά μεταξύ gatekeepers που βρίσκονται εντός μιας ζώνης προκειμένου να αποκτήσουν την IP διεύθυνση άλλων τερματικών που βρίσκονται σε διαφορετικές ζώνες (zones). Παρακάτω ακολουθεί ένας πίνακας με όλους τους τύπους μηνυμάτων αίτησης τοποθεσίας

Μηνύματα αίτησης τοποθεσίας
LRQ
(Location_Request)
Μήνυμα αίτησης στο οποίο ζητούνται οι πληροφορίες επικοινωνίας για μια ή περισσότερες E.164 διευθύνσεις.
LCF
(Location_Confirm)
Μήνυμα που στέλνεται από τον gatekeeper και περιέχει είτε την κλίση του καναλιού σηματοδοσίας είτε την διεύθυνση του RAS καναλιού ή το τερματικό το οποίο αιτούμαστε.
LRJ
(Location_Reject)
Όταν ένας gatekeeper λάβει ένα LRQ μήνυμα τότε ψάχνει για το τερματικό το οποίο του ζητάει η άλλη μεριά. Σε περίπτωση λοιπόν που δεν βρει το εν λόγω τερματικό τότε ο gatekeeper στέλνει το μήνυμα LRJ.

H.225 RAS σηματοδοσία: Ενημέρωσης κατάστασης

Ένας gatekeeper μπορεί να χρησιμοποιήσει ένα RAS κανάλι προκειμένου να αποκτήσει πληροφορίες κατάστασης από τα τερματικά. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το πρωτόκολλο RAS προκειμένου να εποπτεύουμε εάν ένα τερματικό είναι ενεργό ή αδρανές (προφανώς λόγω αποσυνδέσεως ή βλάβης). Παρακάτω ακολουθεί ένας πίνακας με όλους τους τύπους μηνυμάτων ενημέρωσης καταστάσεως:

Μηνύματα ενημέρωσης κατάστασης
IRQ
(Information_Request)
Αυτή η αίτηση στέλνεται από έναν gatekeeper προς ένα τερματικό προκειμένου να ενημερωθεί για την κατάσταση (αν είναι ενεργός ή σε αδράνεια)
IRR
(Information_Request_Response)
Στέλνεται από ένα τερματικό προς έναν gatekeeper ως απάντηση σε ένα μήνυμα IRQ. Με απλά λόγια είναι η απάντηση που δίνει το τερματικό στον gatekeeper σχετικά με την κατάσταση του.
IACK
(Info_Request_Acknowledge)



Χρησιμοποιούνται από έναν gatekeeper προκειμένου να απαντήσει σε ένα IRR μήνυμα.
INACK
(Info_Request_Neg_Acknowledge)

H.225 RAS σηματοδοσία: Έλεγχος εύρους ζώνης

Ο έλεγχος εύρους ζώνης διαχειρίζεται αρχικά μέσω της ακολουθίας μηνυμάτων αποδοχής (ARQ/ACF/ARJ). Παρόλα αυτά, το εύρος ζώνης (bandwidth) ενδέχεται να μεταβάλλεται καθ’ όλη την διάρκεια της κλήσης. Παρακάτω ακολουθεί ένας πίνακας με όλους τους τύπους μηνυμάτων ελέγχου του εύρους ζώνης:

Μηνύματα ελέγχου του εύρους ζώνης
BRQ
(Bandwidth_Request)
Μήνυμα αίτησης που στέλνεται από ένα τερματικό προς έναν gatekeeper για αύξηση ή μείωση του εύρους ζώνης μιας κλήσης
BCF
(Bandwidth_Confirm)
Μήνυμα που στέλνεται από έναν gatekeeper το οποίο επιβεβαιώνει την αποδοχή της αιτήσεως μεταβολής του εύρους ζώνης.
BRJ
(Bandwith_Reject)
Μήνυμα που στέλνεται από έναν gatekeeper το οποίο ενημερώνει το τερματικό για την απόρριψης της αιτήσεως μεταβολής του εύρους ζώνης.
RAI
(Resource Availability Indicator)
Χρησιμοποιείται από πύλες δικτύου για να ενημερώσει τους gatekeepers αν διαθέτουν διαθέσιμους πόρους έτσι ώστε να διαχειριστούν αντίστοιχες κλίσεις.
RAC
(Resource Availability Confirm)
Το μήνυμα αυτό στέλνεται από έναν gatekeeper για να ενημερώσει μια πύλη δικτύου σχετικά με την αποδοχή λήψης RAI μηνυμάτων.

Απευθείας απ’ άκρο σε άκρο σηματοδοσία (Direct Endpoint Signaling): Αυτή η μέθοδος προωθεί τα μηνύματα εγκαθίδρυσης σύνδεσης σε μια πύλη δικτύου ή έναν κόμβο.

Δρομολόγηση σηματοδοσίας κλήσεως με χρήση του Gatekeeper (Gatekeeper-Routed Call Signaling – GKRCS): Αυτή η μέθοδος προωθεί τα μηνύματα εγκαθίδρυσης κλήσεως προς έναν gatekeeper.

Τρόπος λειτουργίας Direct Endpoint Signaling και GKRCS

Ροή κλήσεως μεταξύ gatekeeper και πύλης δικτύου

Σε αυτές τις διαφάνειες θα παρουσιάσουμε μόνο σενάρια απευθείας σηματοδοσίας. Επίσης υποθέτουμε ότι οι πύλες δικτύου έχουν ήδη βρει και εγγραφτεί τους αντίστοιχους gatekeepers τους. Εγκαθίδρυση κλήσεως εντός μιας ζώνης (Intra-Zone)



Εύρεσης Gatekeeper
(Gatekeeper Discovery)
- Gatekeeper Request (GRQ)

- Gatekeeper Confirm (GCF)

- Gatekeeper Reject (GRJ)





Εγγραφής τερματικού ή πύλης δικτύου
(Terminal/Gateway Registration)
- Registration Request (RRQ)

- Registration Confirm (RCF)

- Registration Reject (RRJ)





Διαγραφής τερματικού ή πύλης δικτύου
Terminal Gateway Unregistration)
- Unregistration Request (URQ)

- Unregistration Request (BCF)

- Unregistration Request (BRJ)





Διαθεσιμότητας πόρων
(Resource Availability)
- Resource Availability Indicator (RAI)

- Resource Availability Confirm (RAC)





Μεταβολής Εύρους Ζώνης
(Bandwidth Change)
- Bandwidth Change Request (BRQ)

- Bandwidth Change Confirm (BCF)

- Bandwidth Change Reject (BRJ)





Αίτησης τοποθεσίας
(Location Request)
- Location Request (LRQ)

- Location Confirm (LCF)

- Location Reject (LRJ)





Αποδοχής κλήσεως
(Call Admission)
- Admission Request (ARQ)

- Admission Confirm (ACF)

- Admission Reject (ARJ)





Αποδέσμευσης
(Disengage)
- Disengage Request (DRQ)

- Disengage Confirm (DCF)

- Disengage Reject (DRJ)





Αιτήσεως Προόδου
(Request in Progress)
- Request in Progress (RIP)





Ουρές Κατάστασης
(Status Queries)
- Info Request (IRQ)

- Info Request Response (IRR)

- Info Request Ack (IACK)

- Info Request Nak (INAK)



Πρότυπο H.323 – Multipoint Control Unit

Multipoint Control Unit: Ένας MCU είναι ένα τερματικό το οποίο επιτρέπει σε τρείς ή περισσότερους κόμβους να συμμετέχουν σε μια πολλαπλή διάσκεψη. Διαχειρίζεται και κάνει μίξη του video, ήχου και δεδομένων από τους διάφορους κόμβους έτσι ώστε να δημιουργήσει μια εύρωστη πολυμεσική διάσκεψη. Επίσης συνδέει δύο κόμβους σε μια απ’ άκρο σε άκρο (point-to-point) διάσκεψη, που μπορεί αργότερα να εξελιχθεί σε μια πολλαπλή (multipoint) διάσκεψη. Συγκεκριμένα υποστηρίζει διασκέψεις μεταξύ τριών ή περισσότερων κόμβων. Στο πρότυπο Η.323 ένας MCU αποτελείται από τα εξής στοιχεία:

  • Έναν multipoint controller (MC) ο οποίος απαιτείται και έναν ή περισσότερους Multipoint Processors (MP).
  • Ένας Multipoint controller διαχειρίζεται όλες τις H.245 διαπραγματεύσεις μεταξύ των διάφορων τερματικών για να αντιμετωπίσει κλασσικές δυνατότητες όπως επεξεργασία ήχου ή video. Επίσης ελέγχει τους πόρους μιας διάσκεψης προσδιορίζοντας αν υπάρχουν υπηρεσίες ροής ήχου ή video που πρέπει να μεταδοθούν με τεχνικές multicast.
  • Ένας multipoint controller δεν αναλαμβάνει κατευθείαν τις ροές πολυμέσων, αυτό είναι δουλειά των multipoint processors οι οποίοι επεξεργάζονται τον ήχο, video ή και τα Bits δεδομένων.
Δομή Multipoint Control Unit

Τρόπος λειτουργίας του H.323

Ας αναφέρουμε ένα παράδειγμα για να κατανοήσουμε το πρότυπο αυτό. Η εικόνα δεξιά δείχνει τα βήματα με τα οποία ένας υπολογιστής μπορεί να επικοινωνήσει με ένα τηλέφωνο.

  • Ο υπολογιστής στέλνει ένα broadcast μήνυμα προς τον gatekeeper. Ο gatekeeper απαντά με ένα μήνυμα που περιέχει την IP του.
  • Ο υπολογιστής και ο gatekeeper επικοινωνούν, χρησιμοποιώντας το H.225 για να διαπραγματευτούν το εύρος ζώνης (bandwidth).
  • Ο υπολογιστής, ο gatekeeper, το gateway και το τηλέφωνο χρησιμοποιούν το Q.931 για εγκαθίδρυση σύνδεσης.
  • Ο υπολογιστής, ο gatekeeper, το gateway και το τηλέφωνο χρησιμοποιούν το H.245 για να αποφασίσουν την μέθοδο συμπίεσης.
  • Ο υπολογιστής, το gateway και το τηλέφωνο χρησιμοποιούν το RTP για μεταφορά ήχου και το RTCP για την διαχείριση.
  • Ο υπολογιστής, ο gatekeeper, το gateway και το τηλέφωνο χρησιμοποιούν Q.931 για να τερματίσουν την σύνδεση.
Παράδειγμα λειτουργίας του H.323

Τελευταία ενημέρωση: 28/04/2018